Urlopu wypoczynkowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu (art. 154 2 § 1 K.p.). stawka za jedną godzinę urlopu: 1500 zł / 496 godz. = 3,02 zł/godz.; liczba godzin urlopu: 40; wynagrodzenie urlopowe ze składników zmiennych: 3,02 zł x 40 godz. = 120,80 zł; wynagrodzenie, które pracownik otrzyma za maj, wynosi: 4000 zł + 120,80zł = 4120,80 zł. Przykład 5. Pracownik w maju 2023 r. skorzysta z 5 dni (40 godzin) urlopu. Obliczanie wymiaru urlopu dla pracownika zmieniającego pracę. Pracownikowi zatrudnionemu na 1/2 etatu zwiększono od 1 marca 2010 r. wymiar czasu pracy na 3/4 etatu. Jak należy prawidłowo obliczyć wymiar urlopu wypoczynkowego tego pracownika. Z zasady obliczenia wyglądają następująco: 26 dni x 3/4 etatu= 17,5 dni. 17,5 dni x 8 godzin = 140 godzin. 140 godzin /6 godzinne dni pracy (3/4 etatu) = 23,3 dni 6 godzinnych dni pracy. Zgodnie z powyższym obliczeniem po 25 latach stażu przysługują 24 dni (zaokrąglamy w górę) urlopu wypoczynkowego. Zmiana wymiaru etatu a liczba dni W innych przypadkach urlop podlega ograniczeniom. Podobnie jest, jeżeli chodzi o zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego na część etatu ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Szczegółowo sposób obliczania urlopu proporcjonalnego omawiamy w dalszej części Urlop a staż pracy — zmiana pracy, zasady udzielania, kiedy przepada. 6 min Rynek pracy. Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy pracę, powołania, mianowania, wyboru bądź spółdzielczej umowy o pracę, ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Pojęcie urlopu wypoczynkowego w Kodeksie Pracy określane jest, jako prawo do corocznej Pracownica uprawniona do 26 dni urlopu wypoczynkowego urodziła dziecko i bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego wystąpiła o 3-letni urlop wychowawczy. W 2021 r. w trakcie tego urlopu urodziła drugie dziecko, na które obecnie korzysta z kolejnego 3-letniego urlopu wychowawczego. Aby ustalić wysokość średniej miesięcznej premii, należy ją uzupełnić za okres urlopu. Obliczenia w tym przypadku będą przebiegały następująco: 1000 zł + 450 zł + 900 zł = 2350 zł (premia wypłacona w okresie od lipca do września), Egzamin ósmoklasisty 2024 Polski, Angielski, Matematyka. 21 dni + 12 dni + 22 dni = 55 dni Nie jest wliczany do stażu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, może nie być wliczony do okresu wymaganego przy dodatku stażowym lub nagrodzie jubileuszowej. Jest to dla pracownika także okres nieskładkowy, zatem może mieć wpływ na uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Warto pamiętać, że jeśli urlop Gdyby Edyta pracowała na pełny etat, przysługiwałoby jej 20 dni urlopu wypoczynkowego na cały rok kalendarzowy. Z racji 1/2 etatu wymiar urlopu redukuje się do 10 dni. W przypadku 1/3 etatu wymiar urlopu wynoszący 6,66 dni należałoby zaokrąglić do 7 dni. 10 dni dzielimy na 12 miesięcy, co daje 0,83 dnia urlopu po przepracowanym ZnF0sb. Data publikacji: 2021-12-16 PYTANIE Pracownik pracował od stycznia 2021 r. Jego wymiar urlopu to 20 dni. Do września wykorzystał prawie cały urlop za 2021 rok naliczony na pełny etat. Od października zmienił się wymiar zatrudnienia i ... Do 21 marca 2016 r. pracownik pracował na cały etat, a od 22 marca 2016 r. na 1/2 etatu po 4 godziny dziennie. Porozumieniem jego zaległy urlop w wymiarze 18 dni - 144 godzin przeszedł na kolejną umowę (zawartą od 22 marca 2016 r.). Pracownik wykorzystał urlop zaległy w wymiarze od 22 marca 2016 r. do 25 marca 2016 r. (4 dni), 30 maja 2016 r. do 31 maja 2016 r. (2 dni), 2 czerwca 2016 r. do 6 czerwca 2016 r. (3 dni) oraz od 1 sierpnia 2016 r. do 12 sierpnia 2016 r. (10 dni). Pytania pochodzą z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych: Ile dni (godzin) urlopu wypoczynkowego pozostało pracownikowi do wykorzystania w tym roku? Jak należy rozliczyć urlop wypoczynkowy pracownika w opisanej sytuacji? Odpowiedź: pracownik wykorzystał urlop zaległy w wymiarze 18 dni oraz tylko jeden dzień urlopu z 2016 r. Tym samym pracownikowi pozostaje do wykorzystania 16 dni urlopu za 2016 r. Odpowiedzi udzielono przy założeniu, iż pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze 26 dni. Uzasadnienie: zgodnie z art. 154 § 2 Kodeksu pracy z r. – wymiar urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę pełen wymiar, niepełny dzień zaokrągla się w górę do pełnego dnia. W myśl art. urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Reguły opisane powyżej stosuje się również w stosunku do pracowników zatrudnionych na część etatu. Najważniejsza zasada, o której należy pamiętać udzielając urlopu to: pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy urlopu udziela się w dniach, lecz rozlicza się ten urlop w godzinach. W sytuacji, gdy w trakcie roku kalendarzowego zmienia się wymiar czasu pracy, pracodawca powinien dokonać przeliczenia przysługującego pracownikowi wymiaru urlopu wypoczynkowego. Polecamy: Pracownik może ubiegać się o zmianę wymiaru czasu pracy określonego w umowie Zgodnie ze stanowiskami PIP oraz Ministerstwa Pracy, wymiar urlopu ustala się osobno dla okresu sprzed zmiany etatu i po zmianie wymiaru czasu pracy, a potem oba wyniki dodaje. W każdym z okresów obliczamy urlop proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Jeśli do zmiany wielkości etatu dochodzi w trakcie miesiąca, najczęściej stosuje się zaokrąglenie do tego miesiąca, w którym przez większą jego część pracownik już pracował w nowym wymiarze lub bierze się pod uwagę, jaki jest wymiar etatu pracownika na pierwszy dzień miesiąca. Za 2016 r., w którym nastąpiła zmiana wymiaru czasu pracy, obliczenia urlopu należy dokonać odrębnie dla okresu zatrudnienia w wyższym i w niższym wymiarze czasu pracy: 1) Za pracę od 1 stycznia 2016 r. do 21 marca 2016 r. (faktycznie stosujemy zaokrąglenie do 30 marca 2016 r., gdyż przez większą część miesiąca pracownik pracował w wymiarze pełnego etatu) pracownikowi przysługuje urlop za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, tj.: Wymiar urlopu dla pełnego etatu: 26 dni Wymiar urlopu proporcjonalnego: 3/12 x 26 dni = 6,5 dnia w zaokrągleniu 7 dni 2) Za pracę od 1 kwietnia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. pracownikowi przysługuje urlop za pracę na 1/2 etatu, tj.: Wymiar urlopu przy zatrudnieniu na 1/2 etatu: 1/2 x 26 dni = 13 dni Wymiar urlopu proporcjonalnego: 9/12 x 13 dni = 9,75 dni w zaokrągleniu 10 dni Łącznie wymiar urlopu w dniach i godzinach: 17 dni x 8 godzin = 136 godzin Wykorzystywanie przez pracownika urlopu zaległego nie wpływa na nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego za rok bieżący. Z informacji przedstawionych w pytaniu wynika, iż pracownik wykorzystywał urlop zaległy już w okresie gdy pracował w zmienionym wymiarze etatu. Tym samym oznacza to, iż pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze czasu pracy urlopu należy udzielić urlopu w dniach, lecz rozliczyć ten urlop w godzinach. Ponadto z informacji zawartych w pytaniu wynika, iż pracownik wykorzystał 19 dni urlopu wypoczynkowego, czyli urlop zaległy w wymiarze 18 dni oraz tym samym tylko jeden dzień urlopu z 2016 r. Tym samym pracownikowi pozostaje do wykorzystania 16 dni urlopu za 2016 r. Jak naliczać i udzielać urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego u jednego pracodawcy, gdy występował on 3-krotnie o zmianę wymiaru czasu pracy? Generalnie, ze względu na staż pracy ma on prawo do 26 dni urlopu. Czy przy naliczeniu urlopu za I okres powinno się od razu zaokrąglać w górę, wyliczyć kolejny urlop za II okres i zaokrąglić w górę, wyliczyć kolejny urlop za III okres i zaokrąglić w górę i zsumować zaokrąglone w górę dni urlopu, czy też powinno się zliczyć 3 okresy wyliczone i bez zaokrągleń, następnie je zsumować i na końcu zaokrąglić sumę do pełnych dni? - pyta czytelnik Co do zasady liczba dni urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi zatrudnionemu na część etatu zależy od jego stażu, wymiaru czasu pracy i liczby miesięcy przepracowanych w danym roku kalendarzowym. Kodeks pracy nie określa, jak ustalić wymiar przysługującego pracownikowi urlopu, gdy do zmiany wielkości etatu dochodzi w trakcie roku kalendarzowego. W praktyce stosujemy zasadę proporcjonalności z art. 155 1 Zatem liczymy dni wypoczynku dla poszczególnych okresów zatrudnienia, mnożąc liczbę miesięcy przepracowanych w każdym z wymiarów etatu. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Podobnie postępujemy, gdy zmiana etatu nastąpi w trakcie miesiąca kalendarzowego. Ale jak potraktować miesiąc, w którym do tego doszło? Przepisy nie regulują tego dokładnie. W praktyce możemy spotkać dwa podejścia: - za ten miesiąc liczymy urlop zgodnie z tym wymiarem czasu pracy, w którym pracownik przepracował większą część miesiąca, albo - zgodnie z tym wymiarem czasu pracy, który obowiązywał w pierwszym dniu danego miesiąca, stosując przy tym art. 155 2a § 2 i 3 na podstawie których zaokrąglenia w górę do pełnego miesiąca dokonujmy przy wyliczaniu uprawnienia urlopowego według dotychczasowego wymiaru czasu pracy. Zaokrągleń dokonujemy na każdym etapie ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego dla pracownika zmieniającego wymiar etatu. Przykład: Pan Adam, mający 15 lat stażu pracy, od 1 stycznia do 10 kwietnia 2011 r. był zatrudniony na 1/2 etatu, a od 11 kwietnia 2011 r. do 31 lipca pracował na 3/4 etatu, zaś od 1 sierpnia pracuje na całym etacie. Wymiar urlopu całorocznego dla osoby zatrudnionej na 1/2 etatu z ogólnym 15-letnim stażem pracy wynosi 13 dni (1/2 etatu x 26 dni), a dla osoby zatrudnionej na 3/4 etatu 19,5 w zaokrągleniu 20 dni (3/4 etatu x 26 dni), na całym etacie będzie to Panu Adamowi przysługuje zatem: WARIANT 1 22 dni urlopu, gdy przeliczeń dokonamy według koncepcji przepracowania większości w jednym z wymiarów zatrudnienia. Pan Marcin w maju pracował w przeważającej mierze na 1/2 etatu, stąd ten miesiąc uwzględniamy w rachunkach z połówki posady. I mamy za okres: - od 1 stycznia do 31 marca 2011 r. 4 dni (13 dni x 3/12 = 3,25, po zaokrągleniu 4 dni), - od 1 kwietnia do 31 lipca 2010 r. 7 dni (20 dni x 4/12 = 6,66, po zaokrągleniu 7 dni), - od 1 sierpnia do 31 grudnia 2011 r. 11 dni (26 dni x 5/12 = 10,83, po zaokrągleniu 11 dni) co łącznie daje 22 dni. WARIANT 2 13 dni urlopu, gdy przeliczeń dokonamy zgodnie z koncepcją przyjmowania wymiaru etatu, obowiązującego w pierwszym dniu miesiąca, w którym zmienił się wymiar zatrudnienia. Skoro 1 kwietnia 2010 r. pan Marcin świadczył pracę w wymiarze 1/2 etatu, zatem za kwiecień wyliczenia zostaną dokonane zgodnie z tym wymiarem czasu pracy. Wyliczenia wyglądają następująco za okres: - od 1 stycznia do 30 kwietnia 2011 r. 5 dni (13 dni x 4/12 = 4,33, po zaokrągleniu 5 dni), - od 1 maja do 31 lipca 2011 r. 6 dni (20 dni x 3/12 = 5 dni), - od 1 sierpnia do 31 grudnia 2011 r. 11 dni (26 dni x 5/12 = 10,83, po zaokrągleniu 11 dni) co łącznie daje również 22 dni. Zobacz serwisy: Urlop wypoczynkowy » Obliczamy wymiar urlopu Urlopy » Urlop niepełnoetatowca Zasada proporcjonalności urlopu ma zastosowanie w razie trwającej co najmniej miesiąc nieobecności np. z powodu urlopu bezpłatnego. Wykorzystuje się ją również do obliczenia urlopu w razie zmiany wymiaru etatu w trakcie roku kalendarzowego. Jeżeli w ramach jednego roku zajdą obie te okoliczności, urlop pracownika ulega podwójnej redukcji. Warto już teraz sprawdzić, jak zmienia się urlop przy zmianie etatu lub pracodawcy w trakcie przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, do którego prawa nie może się zrzec. Prawo do urlopu pracownik nabywa już 1 stycznia danego roku, co do zasady, może go od razu wykorzystać w całości. Wymiar urlopu zależy od ogólnego stażu pracownika i wynosi: 20 dni − jeżeli staż pracy wynosi mniej niż 10 lat, 26 dni – w sytuacji, gdy ogólny staż wynosi co najmniej 10 lat. Liczba dni wolnych zależy także od tego, na jaką cześć etatu pracownik jest zatrudniony. Wskazany wymiar odnosi się do podwładnych wykonujących pracę w pełnym wymiarze. Natomiast urlop dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy podwładnego. Niepełnoetatowcowi, w zależności od wymiaru urlopu w skali roku − 20 albo 26 dni − przysługuje więc odpowiednio: Zmiana wymiaru etatu w trakcie roku a urlop: zwiększenie lub zmniejszenie obowiązków Zmiana wymiaru etatu w trakcie roku powoduje, że pracownikowi należy się odpowiednio mniej (przy zmniejszeniu) lub więcej (przy zwiększeniu) urlopu. W przepisach nie ma jednak wytycznych, jak w takiej sytuacji obliczyć urlop podwładnego. W praktyce przyjmuje się, że należy osobno ustalić liczbę dni wolnych z poszczególnych części etatu, stosując przy tym zasady jak przy obliczaniu urlopu proporcjonalnego. Takie rozwiązanie jest akceptowane przez PIP. Proporcjonalność Zgodnie z Kodeksem pracy w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, tej osobie przysługuje urlop: 1) u dotychczasowego pracodawcy – w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze; 2) u kolejnego pracodawcy – w wymiarze: a) proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego, b) proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego. Zasadę z pkt 2 stosuje się odpowiednio do pracownika podejmującego pracę u kolejnego pracodawcy w ciągu innego roku kalendarzowego niż rok, w którym ustał jego stosunek pracy z poprzednim pracodawcą. Zaokrąglanie do pełnego miesiąca Każdy miesiąc pracy odpowiada 1/12 wymiaru urlopu. Dlatego jeśli pracownik zatrudniony jest np. od stycznia do czerwca, należy mu się 6/12 dni urlopu z przysługującego mu wymiaru. Może się jednak zdarzyć, że pracownik nie przepracuje pełnego miesiąca. W takiej sytuacji pracodawca ma obowiązek zaokrąglić dany miesiąc do pełnego w górę. Przykład 1 Zaliczenie całego miesiąca Pracownikowi wypowiedziano umowę. Okres wypowiedzenia upływa w sobotę – 3 marca. W związku z tym pracownikowi należy się urlop za 3 miesiące. Do celów urlopowych pracodawca ma obowiązek uznać marzec jako miesiąc przepracowany w całości. Zdarza się również, że podwładni rozpoczynają pracę w trakcie miesiąca. Należy wówczas sprawdzić, czy wówczas pracownik nie był już zatrudniony. Jeśli bowiem ustanie stosunku pracy u dotychczasowego pracodawcy i nawiązanie takiego stosunku u kolejnego następuje w tym samym miesiącu kalendarzowym, zaokrąglenia do pełnego miesiąca dokonuje pierwszy pracodawca. Przykłady 2 i 3 Zmiana pracy w trakcie miesiąca Pracownik został zwolniony z pracy 24 marca (sobota). Od 26 marca rozpoczął pracę w kolejnej firmie. W związku z tym u pierwszego pracodawcy należy mu się urlop za 3 miesiące pracy (od stycznia do marca). W kolejnym zakładzie będzie mu przysługiwało wolne za miesiące od kwietnia do grudnia (przy zastrzeżeniu, że będzie zatrudniony co najmniej do końca roku), czyli 9/12. Pracownik został zatrudniony 14 maja. Poprzednia umowa zakończyła się w marcu. W związku z tym w obecnym zakładzie pracownikowi przysługuje urlop za 8 miesięcy (od maja do grudnia). Zgodnie bowiem z Kodeksem pracy pracodawca ma obowiązek zaokrąglić niepełny miesiąc pracy w górę do pełnego. Ponieważ pracownik nie pracował wcześniej w maju, to zatrudniający obecnie zakład ma taki nakaz. Jeśli pracownik rozpoczyna i kończy pracę w trakcie miesiąca, należy zaokrąglić (jeśli zostaną spełnione powyższe warunki) zarówno miesiąc rozpoczęcia, jak i zakończenia pracy. Przykład 4 Podwójne zaokrąglenie Pracownik rozpoczął pracę 15 stycznia. Wcześniej w danym roku nie był nigdzie zatrudniony. Po 6 miesiącach pracy strony zdecydowały, że nie będą kontynuować zatrudnienia i pracownika zwolniono 14 lipca (sobota). Mimo że podwładny faktycznie przepracował 6 miesięcy (rozpoczął bowiem pracę w połowie stycznia, a zakończył w połowie lipca) – będzie mu się należał urlop za pełne 7 miesięcy. W górę do całego dnia Obliczając urlop proporcjonalny, mamy również obowiązek zaokrąglać niepełny dzień urlopu do pełnego dnia. Przykład 5 Niepełny dzień Pracownik jest zatrudniony przez 5 miesięcy. Jego staż pracy wynosi powyżej 10 lat, w związku z tym ma prawo do 26 dni urlopu. Jego urlop obliczamy: 5/12 × 26 = 10,83 dnia. Ponieważ nie jest to pierwszy urlop pracownika, pracodawca ma obowiązek zaokrąglić go do pełnego dnia, czyli podwładnemu będzie się należało 11 dni urlopu za 5 miesięcy pracy. W przypadku pracowników niepełnoetatowych obliczanie urlopu proporcjonalnego wiąże się z jeszcze jednym obowiązkiem. Przy obliczaniu takiego urlopu musimy bowiem pamiętać, aby najpierw dostosować liczbę dni wolnych do części etatu (w razie potrzeby zaokrąglić liczbę w górę do pełnej) i dopiero następnie wyliczyć urlop proporcjonalny. Przykład 6 Zaokrąglanie przy urlopie pracowników niepełnoetatowych Pracownik jest zatrudniony na 7/8 etatu i ma ponad 10-letni staż pracy. Jego umowa jest terminowa i trwa od 1 lutego do 31 lipca. W celu obliczenia urlopu wypoczynkowego pracownika należy: Ustalić, do ilu dni urlopu miałby prawo, gdyby pracował w tym wymiarze przez cały rok: 26 × 7/8 = 22,75, po zaokrągleniu 23 dni; obliczyć urlop proporcjonalny, biorąc pod uwagę 23-dniowy wymiar: 23 dni × 6/12 = 11,5, po zaokrągleniu 12 dni. Zmiana etatu w ciągu roku W razie zmiany wysokości zatrudnienia w trakcie roku pracownikowi musimy wyliczyć urlop osobno z każdego okresu zatrudnienia. Przykład 7 Przeliczenie urlopu przy zmianie etatu Pracownik ma ponad 10-letni staż pracy. Dotychczas wykonywał pracę w ramach całego etatu. Jednak od 16 lipca będzie pracował na 7/8 etatu. W związku z tym jego urlop należy wyliczyć osobno dla miesięcy pracy na cały etat i część etatu. Cały etat: W tym wymiarze podwładny świadczył pracę od 1 stycznia do 15 lipca. Zdaniem PIP w takiej sytuacji lipiec w całości należy zaliczyć do pracy w pełnym wymiarze. Jest to zgodne z zasadą zaokrąglania niepełnych miesięcy w górę – niemniej jednak w literaturze można spotkać odmienne poglądy. Bezpieczniej dla pracodawcy jest jednak zastosować wykładnię PIP: 7/12 × 26 dni = 15,16, po zaokrągleniu 16 dni urlopu. 7/8 etatu: Pracownik pracuje w tym wymiarze od 16 lipca do końca roku. Przy obliczaniu urlopu bierzemy pod uwagę miesiące od sierpnia do grudnia – gdyż lipiec należało zaliczyć do urlopu w pełnym wymiarze: 7/8 × 26 dni = 22,75, po zaokrągleniu 23 dni urlopu (wymiar urlopu dla pracownika pracującego przez cały rok na 7/8 etatu), 23 dni × 5/12 = 9,58 po zaokrągleniu 10 dni urlopu. W sumie pracownik będzie miał prawo do 26 dni urlopu za ten rok, tj. 208 godzin urlopu. Urlop zaległy a zmiana etatu Często pracodawcy mają wątpliwości, jak potraktować urlop zaległy z zeszłego roku, który jest wykorzystywany dopiero po zmianie wymiaru etatu w nowym roku. W takim przypadku najważniejsze jest prawidłowe jego wyliczenie. Wykorzystywanie urlopu następuje bowiem na takich samych zasadach, niezależnie od wysokości etatu, na którą pracownik jest zatrudniony. Przykład 8 Urlop zaległy Pracownik do 31 maja był zatrudniony w ramach całego etatu. Od 1 czerwca pracuje jednak na 3/4. Ma ponad 10-letni staż pracy oraz niewykorzystany z zeszłego roku urlop zaległy w wymiarze 8 dni. W pierwszej kolejności należy wyliczyć prawidłowo urlop za ten rok. W związku z tym trzeba ustalić liczbę dni urlopu za pełny etat i 3/4 etatu. Za okres pracy w ramach całego etatu od 1 stycznia do 31 maja pracownikowi przysługuje: 26 × 5/12 = 10,83 – po zaokrągleniu 11 dni urlopu, czyli 88 godzin. Praca na 3/4 etatu skutkuje koniecznością dostosowania urlopu do wymiaru etatu. W tym celu należy ustalić liczbę dni w razie zatrudnienia na 3/4 etatu przez cały rok: 3/4 × 26 = 19,5, po zaokrągleniu 20 dni; następnie – obliczyć ilość dni urlopowych w proporcji do pracy przez część roku: 20 dni × 7/12 (miesiące od lipca do grudnia) = 11,67, po zaokrągleniu 12 dni, tj. 96 godzin. W związku z tym za dany rok podwładnemu przysługuje 23 dni urlopu, tj. 184 godziny. Pracownik w tym roku nie wykorzystał jeszcze żadnego dnia wolnego. Ponadto ma 8 dni (64 godziny) urlopu zaległego za zeszły rok. W związku z tym w tym roku powinien skorzystać z 248 godzin urlopu [184 godziny (wymiar za ten rok) + 64 (liczba godzin urlopu zaległego)]. Urlopu tego należy udzielić na dni i godziny pracy podwładnego. Nie ma znaczenia, że w tym przypadku będą to już dni pracy w obniżonym wymiarze. Redukcja etatu i nieobecność obniżająca urlop Zasady dotyczące obliczania urlopu proporcjonalnego stosujemy także do pracownika powracającego do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie: urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych, tymczasowego aresztowania, odbywania kary pozbawienia wolności, nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. W związku z tym może się zdarzyć i tak, że w danym roku pracownik nie tylko zmieni wymiar etatu, ale także będzie nieobecny z któregoś z powyższych powodów. W takiej sytuacji urlop pracownika ulega podwójnej redukcji. Przykłady 9 i 10 Podwójne obniżenie Pracownik do 31 maja miał wymiar czasu pracy 3/5 etatu, od 1 czerwca − pełny etat. Od 19 czerwca do 16 września przebywał na urlopie bezpłatnym. Aby ustalić wymiar przysługującego pracownikowi w danym roku urlopu wypoczynkowego, należy podzielić ten rok na następujące okresy: od 1 stycznia do 31 maja − gdzie pracownik był zatrudniony na 3/5 etatu, od 1 czerwca do 31 grudnia − gdzie pracownik był zatrudniony w ramach pełnego etatu. Urlop proporcjonalny przysługujący pracownikowi za okres od 1 stycznia do 31 maja ustalamy proporcjonalnie do 3/5 wymiaru czasu pracy, a więc: 26 dni × 3/5 (wymiar etatu) = 15,6 dni, co po zaokrągleniu daje 16 dni; 16 dni × 5/12 = 6,66 dnia, co po zaokrągleniu daje 7 dni. Za okres od 1 czerwca do 31 grudnia przysługuje urlop stosownie do całego etatu, a więc: 26 dni × 7/12 = 15,16 dnia, co po zaokrągleniu daje 16 dni. Łącznie w danym roku pracownikowi przysługuje 23 (16 + 7) dni urlopu wypoczynkowego. Niemniej jednak pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym między 19 czerwca a 16 września. W związku z tym jego urlop należy ponownie obniżyć proporcjonalnie do okresu nieobecności. Urlop bezpłatny trwał dwa pełne miesiące (od 19 czerwca do 18 lipca, od 19 lipca do 18 sierpnia). Za okres od 19 sierpnia do 16 września nie można obniżyć urlopu, gdyż nie jest to wymagany przepisami miesiąc nieobecności. Urlop bezpłatny wypadał w okresie pracy na cały etat – w związku z tym ten urlop powinien być obniżony o 2/12: 7/12 (liczba miesięcy zatrudnienia na cały etat) – 2/12 (miesiące urlopu bezpłatnego) = 5/12, 5/12 × 26 dni = 10,83, po zaokrągleniu 11 dni. W związku z tym w danym roku pracownikowi należy się: 7 dni urlopu za pracę na 3/5 etatu + 11 dni za pracę w ramach całego etatu = 18 dni urlopu, tj. 144 godziny. Pracownik został zatrudniony na 1/2 etatu do 31 sierpnia. Od 1 września pracuje w ramach całego etatu. Ma prawo do 26 dni urlopu w roku. Od 15 maja do 7 września jest na urlopie bezpłatnym. Ponieważ pracownik był na urlopie bezpłatnym podczas zmiany wymiaru etatu, jego urlop należy obliczyć osobno dla każdego z etatów z uwzględnieniem tej nieobecności. W tym przypadku nie można w łatwy sposób odjąć miesięcy urlopu bezpłatnego, gdyż przypadał na przełomie pracy na cały etat i część etatu. W pierwszej kolejności należy więc obliczyć urlop od 1 stycznia do 5 maja – 1/2 etatu (liczymy cały maj zgodnie z zasadą zaokrąglania urlopu do pełnego miesiąca w górę – takie zdanie przedstawia PIP, chociaż w literaturze można spotkać się z inną opinią): 1/2 × 26 = 13 dni (wymiar na cały rok pracy przez 1/2 etatu), 5/12 × 13 = 5,42, po zaokrągleniu 6 dni. Urlop od 8 września do 31 grudnia (liczymy cały wrzesień zgodnie z zasadą zaokrąglania urlopu do pełnego miesiąca w górę): 4/12 × 26 = 8,67 po zaokrągleniu 9 dni. W sumie pracownikowi będzie przysługiwało 15 dni urlopu, tj. 120 godzin. Zmiana wymiaru etatu w trakcie roku a urlop - zasady udzielania Wolnego musimy udzielić pracownikowi w dni, które są dla niego dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, ale w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy w danym dniu. Zgodnie z Kodeksem pracy jeden dzień urlopu to 8 godzin pracy (również dla niepełnoetatowców). W związku z tym wymiary urlopów wypoczynkowych pracowników zatrudnionych np. na 1/4, 1/2 oraz 3/4 etatu są następujące: 1/4 etatu × 20 dni = 5 dni (5 dni × 8 godzin = 40 godzin), 1/4 × 26 dni = 6,5, po zaokrągleniu w górę do pełnego dnia 7 dni (7 dni × 8 godzin = 56 godzin), 1/2 etatu × 20 dni = 10 dni (10 dni × 8 godzin = 80 godzin), 1/2 × 26 dni = 13 dni (13 dni × 8 godzin = 104 godziny), 3/4 etatu × 20 dni = 15 dni (15 dni × 8 godzin = 120 godzin), 3/4 × 26 dni = 19,5, po zaokrągleniu w górę do pełnego dnia 20 dni (20 dni × 8 godzin = 160 godzin). Przykład 11 Udzielanie urlopów zgodnie ze zmiennym harmonogramem Pracownik zatrudniony jest w systemie równoważnym, w jednym z tygodni okresu rozliczeniowego miał zaplanowaną pracę w następujący sposób: poniedziałek – 12 godzin, wtorek – 8 godzin, środa – 8 godzin, czwartek – 12 godzin, piątek – 4 godziny, sobota – wolne, niedziela – wolne. Zawnioskował o urlop wypoczynkowy. Ponieważ udziela się go na dni pracy, ale na taką liczbę godzin, ile pracownik miał przepracować zgodnie z grafikiem – za ten tydzień pracownik wykorzysta 44 godziny urlopu. Urlopu udzielamy na pełne dni pracy. Pracownik nie może zawnioskować o urlop tylko na jego część. Od tej zasady jest jednak jeden wyjątek. Udzielanie podwładnemu wolnego w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy jest dopuszczalne, jedynie w przypadku gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielony urlop. Przykład 12 Urlop na godziny Jeśli pracownik pracuje w systemie równoważnym, ma prawo do 20 dni urlopu w roku, czyli do 160 godzin. Ponieważ pracuje przez różną liczbę godzin w poszczególnych dniach, do wykorzystania zostało mu 17 godzin urlopu. Poprosił o urlop na dni, w których zgodnie z harmonogramem ma zaplanowaną pracę w następujący sposób: poniedziałek – 3 godziny, wtorek – 12 godzin, środa – 6 godzin. W związku z tym pracodawca może udzielić pracownikowi na poniedziałek i wtorek urlopu na cały dzień (15 godzin), natomiast na środę już tylko na 2 godziny – gdyż tyle urlopu zostało podwładnemu. Może on albo przyjść później o 2 godziny do pracy, albo wyjść z niej odpowiednio wcześniej. Podstawa prawna: art. 154, art. 1542, art. 1551, art. 1552, art. 1552a, art. 1553 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: z 2018 r. poz. 108 ze zm.).